-Улаанбаатар бондын цанг даваа гарагт цохино-

Монгол Улсын хүн амын тал орчим хувь нь амьдарч байгаа Улаанбаатар хотын иргэдээс авсан судалгаагаар хамгийн тулгамдсан асуудлын эхэнд агаарын бохирдол, түгжрэл эрэмбэлэгджээ. Энэ нь ч тодорхой хариулт. Гэвч олон жилийн буруу бодлогын уршгаар бий болсон энэ хоёр асуудлыг богино хугацаанд шийдэх боломжгүй. Ялангуяа, урт хугацаанд үргэлжлэх том төслүүдийг санхүүжүүлэхэд хүндрэлтэй өнөөгийн манай төсвийн нөхцөлд. Тийм ч учраас Улаанбаатар хотод тулгамдсан томоохон асуудлуудыг шийдэх гарцыг аль болох эрт эхлүүлж, далайцтай төслүүдийг хэрэгжүүлэх шаардлагаар Улаанбаатар бондыг гаргаж байгаа гэдгийг нийслэлийн Засаг даргын орлогч Ж.Сандагсүрэн тайлбарлав.

Нийслэлийн төсвийн орлогын бүтцийг харвал 80 гаруй хувь нь татварын орлого бол 18 хувь нь татварын бус орлого байна. Татварын орлогын 65 хувь нь л гэхэд хүн амын орлогын албан татвар. Харин зарлага талыг нь харвал нийслэлийн 1.9 их наяд төгрөгийн төсвийн 60 хувь орчим нь урсгал зардал, 600 орчим тэрбум төгрөг нь улсын төсөвт төвлөрүүлж буй мөнгө. Ингээд үзэхээр үлдсэн 200 орчим тэрбум төгрөгөөр хөрөнгө оруулалтын ажлуудаа хийх орон зай гарч байна. Зөвхөн цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд өнгөрсөн онд 100 тэрбум төгрөг зарцуулсан гээд үзэхээр энэ хэмжээний мөнгөөр нийслэл хотод тулгамдсан асуудлуудаа шийдвэрлэх боломжгүй нь харагдаж байна.

Улаанбаатар бонд бол Монгол Улсад гаргаж буй орон нутгийн анхны бонд. Гэхдээ эрэмбийн хувьд Засгийн газрын бондоос дутахгүй, мөн баталгаатай, түргэн борлогдох давуу талтай. Засгийн газар, Сангийн яам, Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хорооны хамтарсан шийдвэрээр гаргаж байгаа энэхүү бондын андеррайтераар "БиДиСек ҮЦК" ХК ажиллаж байгаа бол дэд андеррайтераар “Ти Ди Би Секьюритис ҮЦК”, "Голомт Капитал ҮЦК" хамтран ажиллана. Нийт 500 тэрбум төгрөгийн Улаанбаатар бондыг таван жилийн хугацаатай босгохдоо гурван үе шаттай гаргахаар төлөвлөжээ.

Үүнийг задалж харвал:

-Сэлбэ, Дунд голын дагуу үерийн гамшгаас сэргийлж, далан байгуулах, Улаанбаатар хотын авто замын сүлжээний нэвтрүүлэх чадварыг сайжруулж, түгжрэлийг бууруулах зорилгоор хэрэгжүүлж буй "Сэлбэ сэргэлт" төслийн эхний ээлжийн бүтээн байгуулалтын санхүүжилтэд 150 тэрбум төгрөгийг зарцуулна. Энэ хүрээнд есөн км урт үерийн далан, 21.6 км авто зам, явган болон унадаг дугуйн 43.2 км зам, дөрвөн гүүрэн байгууламж, нийтийн тээврийн 68 зогсоол байгуулах юм байна. Энэ нь иргэдийн эрүүл, аюулгүй байдлыг хангахаас гадна түгжрэлийг бууруулахад нөлөөтэй төсөлд тооцогдож буй.

-Улаанбаатар хотын түгжрэлийн шалтгаанд сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжгүй байдал жин дардаг. Тэгвэл хүртээмжтэй боловсролын хүрээнд “Сургууль, цэцэрлэгийн дуусгал” төсөлд 100 орчим тэрбум төгрөг зарцуулах бөгөөд олон жил гацсан 30 гаруй цэцэрлэг, сургуулийн барилгыг гүйцээж, 2024 оны хавар ашиглалтад оруулах юм байна. Санхүүжилт нь шийдэгдэлгүй явж ирснээс хөрөнгө оруулалтын зардал нь 30 хувь хүртэл өссөн эдгээр төслийг дуусгах нь эдийн засгийн хувьд мөн өгөөжтэй хэмээн үзжээ.

-Мөн Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах хүрээнд үйлдвэрлэл технологийн паркийг Налайх, Багануур дүүрэгт байгуулахад тодорхой төсвийн хөрөнгө оруулахаар төлөвлөсөн байна.

-Харин 180 орчим тэрбум төгрөгийг агаарын бохирдлыг бууруулахад зарцуулах бөгөөд 140 орчим тэрбум төгрөг нь орон сууцжуулах төсөл хөтөлбөрт зарцуулагдах ажээ.

Цаашид төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, бондыг дахин санхүүжүүлэх зорилгоор Улаанбаатар бондыг үргэлжлүүлэх гаргах ба бүр олон улсад гаргана гэдгийг нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Д.Сумъяабазар онцлов.